مهار تنش های سیاسی دلار
سقوط ۲۵۰۰ تومانی دلار در مهلت ۶۰ روزه برجامی
هجدهم اردیبهشت ماه امسال و در سالگرد خروج آمریکا از برجام بود که ایران در گام اول تعدیل تعهدات خود، به اعضای باقی مانده در برجام مهلتی ۶۰ روزه داد تا فکری به حال قول و قرارهای عمل نکرده خود در برجام به ویژه در حوزه بانکی و نفتی کنند. در این مدت، نگاه ها به بازار ارز دوخته شد تا نتیجه این تحولات سیاسی بر نرخ ارز مشخص شود. چرا که تجربه سال های اخیر نشان داده است که اقتصاد ایران، اگر چه وابستگی اندک ( حدود ۱۰ درصد) به تجارت خارجی خود دارد، اما همین میزان اندک، تعیین کننده بسیاری از متغیرهای اساسی اقتصاد ایران است.با این حال و از آن تاریخ تا پایان موعد ۶۰ روزه در روز شنبه این هفته، رصد نرخ بازار آزاد ارز حاکی از افت ۲۵۰۰ تومانی است و در این مدت، دلار از ۱۵ هزار و ۴۰۰ تومان در ۱۸ اردیبهشت به حدود ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان رسیده است.
یورونیوز هم با اشاره به این افت چشمگیر نرخ ارز، آن را حاصل عرضه ارز توسط بانک مرکزی و البته همزمان برخی عوامل از جمله رکود اقتصادی و کاهش تقاضای واردات اعلام کرده است. این افت محسوس در حالی است که در این مدت، تحولات ویژه ای در ارتباط با فضای پیرامونی اقتصاد ایران رخ داد که از آن جمله می توان به انفجارهای بندر فجیره امارات و جوسازی آمریکایی ها علیه ایران، حضور نخست وزیر ژاپن در ایران با هدف انتقال پیام آمریکا، اعلام آمادگی آمریکایی ها برای مذاکره بدون پیش شرط با ایران، (باز) تحریم ۳۹ شرکت پتروشیمی ایران توسط آمریکا، سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط ایران و اعلام کاهش تعهدات برجامی کشورمان اشاره کرد. به نظر می رسد رسیدن آمریکا به سقف فشارهای تحریمی، این پیام مهم را به اقتصاد ایران به طور تلویحی مخابره کرده است که حداقل شوک اقتصادی خاص دیگری در کوتاه مدت متوجه کشورمان نخواهد شد.
این موضوع در کنار عوامل دیگری نظیر گسترش حوزه نفوذ بانک مرکزی در ایجاد کانال های ارزی در بازار نقد، کنترل بیشتر بازار سفته بازی و حضور فعال این بانک در بازار، پیگیری تشکیل بازار متشکل ارزی، عمق یابی بیشتر سامانه نیما، اجرای سفت و سخت تر دستورالعمل پیمان سپاری ارزی برای بازگشت ارزهای صادراتی و عرضه آن به سامانه نیما در آرام سازی بازار ارز در این مدت نقش اساسی داشته است.
